Tzw. teoria predestynacji (łac. praedestinatio = przeznaczenie, fatum) głoszona była przede wszystkim przez Św. Augustyna i Jana Kalwina. Teoria ta zakłada, że los ludzi został przez Boga z góry określony, że ludzie dążą albo do wiary, albo do niewiary, do zbawienia albo do potępienia. Dlatego, że można wybierać jedną z dwu możliwości, mówi się o „podwójnej predestynacji”.

W odpowiedziach na poprzednie pytania podkreślałem w szczególny sposób wolność ludzi odnośnie decyzji wiary lub niewiary. Można było odnieść wrażenie, że to właśnie człowiek działa samodzielnie, natomiast Bóg zachowuje się pasywnie.

To jednak nie jest właściwe wyjaśnienie świadectwa Biblii. W Liście do Rzymian 9:16, 18 czytamy: „[Wybranie] więc nie zależy to tego, kto go chce lub o nie się ubiega, ale od Boga, który okazuje miłosierdzie. A zatem komu chce, okazuje miłosierdzie, a kogo chce, czyni zatwardziałym.”

Tu zaakcentowane jest bardzo wyraźnie działanie Boga. Człowiek znajduje się w aktywnym i wolnym ręku Stwórcy, jak glina w formującej ręce garncarza: „Człowiecze! Kimże ty jesteś, byś mógł się spierać z Bogiem? Czy może naczynie gliniane zapytać tego, który je ulepił: „Dlaczego mnie takim uczyniłeś?” „Czyż garncarz nie ma mocy nad gliną i nie może z tej samej zaprawy zrobić jednego naczynia ozdobnego, drugiego zaś na użytek nie-zaszczytny?” (Rz 9:20-21).

Nie istnieje zatem zbawienie człowieka, niezależne od wybrania przez Boga. Wolna decyzja człowieka jest zawsze złączona z wolnym wyborem Boga. Owa myśl wolnego wyboru udokumentowana jest szczególnie następującymi fragmentami Biblii:

1. Mt 22:14: „Bo wielu jest powołanych, lecz mało wybranych”.
2. Jn 6:64-65: „Lecz pośród was są tacy, którzy nie wierzą. Jezus bowiem na początku wiedział, którzy to są, co nie wierzą, i kto miał go wydać. Rzekł więc: Oto dlaczego wam powie-działem: Nikt nie może przyjść do mnie, jeżeli mu to nie zostało dane od Ojca.”
3. Ef 1:4-5: „W Nim bowiem wybrał nas przed założeniem świata, abyśmy byli święci i nieskalani przed jego obliczem. Z miłości przeznaczył nas dla siebie jako przybranych synów przez Jezusa Chrystusa, według postanowienia swej woli.”
4. Rz 8:29-30: „Albowiem tych, których od wieków poznał, tych też przeznaczył na to, by się stali na wzór obrazu Jego Syna, aby On był pierworodnym między wielu braćmi; Tych zaś, których przeznaczył, tych też powołał, a których po-wołał – tych też usprawiedliwił, a których usprawiedliwił – tych też obdarzył chwałą.”
5. Dz 13:48: „Poganie słysząc to radowali się i wielbili Słowo Pańskie, a wszyscy, przeznaczeni do życia wiecznego, uwierzyli.”

Następujące aspekty mają podstawowe znaczenie w odniesieniu do biblijnego rozumienia wolnego wyboru:

1. Czas: Wolny wybór zdarzył się w bardzo dalekiej przeszłości: Przed założeniem świata (Ef 1:4), przed spłodzeniem (Jer 1:5) i Na początku (2Tes 2:13).
2. Służba: Wybór oznacza zawsze służbę dla Boga. Tak np. Bóg wybrał Salomona, by ten wybudował świątynię w Jerozolimie (1 Krn 28:10), plemię Lewiego do służby kapłańskiej (Pwt 18:5); Jezus wybrał swoich uczniów do służby apostolskiej (Łk 6:13; Dz 1:2), a wszyscy wierzący zostali wybrani, by „…ich owoc trwał” (Jn 15:16).
3. Bez względu na osobę: Wolny wybór nie jest powodowany ludzkimi zasługami lub według naszych standardów wartości. Bóg często wybiera to, co marne: Izrael jest nazwany najmniejszym narodem (Pwt 7:7), Mojżesz nie jest dobrym mówcą (Wj 4:10), Jeremiasz uważa siebie za zbyt młodego (Jr 1:6), a do gmin Chrześcijańskich należą często najmniej znaczący członkowie społeczeństwa (1 Kor 1:27-28).
4. Dla zbawienia, a nie dla potępienia: Czy Bogu zależy na naszym zbawieniu, czy na naszym potępieniu?
   Swój zamiar Bóg nam wyraźnie wyjaśnia: „Jak pasterz dokonuje przeglądu swojej trzody, wtedy gdy znajdzie się wśród rozproszonych owiec, tak Ja dokonam przeglądu moich owiec” (Ez 34:12).
   Jezus ujął powód swojego przyjścia na świat w ten sposób: „Albowiem Syn Człowieczy przyszedł ocalić to, co zginęło.” (Mt 18:11). Bóg osobiście, poprzez Jezusa, wybrał się na poszukiwanie, aby pozyskać ludzi dla wiecznego życia. Wola Boga, by zbawić, dotyczy całej ludzkości: „Który pragnie, by wszyscy ludzie zostali zbawieni i doszli do poznania prawdy.” (1Tm 2:4).
   Taka wola Boska jest również objawiona w 1Tes 5:9: „Ponieważ nie przeznaczył nas Bóg, abyśmy zasłużyli na gniew, ale na osiągnięcie zbawienia…”
   W Piśmie znajdujemy silny i nierozerwalny związek pomiędzy zbawieniem a wolnym wyborem Boga, i przeciwnie, NIE ZNAJDUJEMY żadnego związku pomiędzy wolnym wyborem Boga a potępieniem.
   Bóg nikogo zatem nie przeznaczył na potępienie. Dlatego też serce Faraona – który sprzeciwiał się Mojżeszowi, staje się dopiero wtedy zatwardziałe, kiedy ten trwał przy swoim uporze, w żadnym przypadku nie było mu to przeznaczone przed jego urodzeniem.

Zapamiętajmy: obowiązuje i jedno, i drugie (uzupełniając się!):

1. Bóg wybrał ludzi do zbawienia.
2. Człowiek jest uczyniony odpowiedzialnym za to, by dowieść, że Bóg rzeczywiście w nim działa.

Tak więc, jeżeli z wolnej woli przyjmiemy zbawienie, spełni się obietnica Boska:

• „Ukochałem cię odwieczną miłością, dlatego też zachowałem dla ciebie łaskawość.” (Jer 31:3),
• „Wybrałem cię przed założeniem świata” (Ef 1:4)